بام ایران در مسیر ثبت جهانی؛

قله دماوند را بام ایران نامیده‌اند و در متون تاریخی نیز اشارات فراوانی به این کوه پرشکوه شده است، دماوند آشیانه سیمرغ، محل پرورش زال، محل به بند کشیده شدن ضحاک مار دوش توسط فریدون و محل و قوع بسیاری از اسطوره های ایرانی است. کوه دماوند که به عنوان بلندترین کوه ایران و خاورمیانه و همچنین بلندترین قله آتش‌فشانی آسیا شناخته‌شده است در شمال ایران قرار دارد. ارتفاع کوه دماوند از سطح آب‌های آزاد توسط منابع مختلفی ارائه‌شده است. ارتفاع کوه دماوند به نقل از درگاه ملّی آمار ایران ۵٬۶۱۰ متر از سطح آب‌های آزاد است. همچنین به نقل از پایگاه ملّی داده‌های علوم زمین ایران ارتفاع این قله ۵٬۶۷۰ متر عنوان‌شده است. البته وب‌گاه رصدخانهٔ زمین ناسا ارتفاع قله دماوند را ۵٬۶۷۱ متر اعلام نموده است. در اینجا ذکر این نکته لازم است که ارتفاع نسبی قله دماوند که با اندازه‌گیری ارتفاع قلّه نسبت به پست‌ترین درّه بین این قله و نزدیک‌ترین قلّه مرتفع‌تر آن مشخص می‌گردد، ۴۶۶۱ متر است که به همین علت کوه دماوند را در رده دوازدهم بلندقامت‌ترین قلّه‌های جهان از نظر ارتفاع نسبی قرار می‌دهد. جشن تیرگان مقارن با روز ملی دماوند است، روزی که هرساله برای پاسداشت، صیانت و حفاظت از کوه دماوند به عنوان نماد ملی و مظهر وفا و همبستگی مردم ایران ارج نهاده و با حضور مشتاقان و دوستداران حفظ این زیست بوم طبیعی مراسمی جشن گونه در شهر رینه نزدیک کوهپایه قله دماوند اجرا می‌شود. قله دماوند در تیرماه سال ۱۳۸۷ به عنوان اولین اثر طبیعی ایران در قالب میراث طبیعی در فهرست آثار ملی به ثبت رسید و بعد از آن موضوع ثبت جهانی این اثر در رسانه های کشور مطرح شد. این در حالی است که قبلا، اثر ملی قله دماوند درحوزه جغرافیایی شهرستان آمل استان مازندران با مساحتی بیش از ۲۹۵۰ هکتار طی مصوبه شماره ۲۲۱ در۲۱ خرداد ۱۳۸۱ شورای عالی محیط زیست به مجموعه مناطق تحت مدیریت سازمان حفاظت محیط زیست پیوسته بود. کویر لوت و کوه دماوند نامزد ایران برای ثبت در فهرست جهانی آثار طبیعی یونسکو قرار گرفتند، کویر لوت از طرف کمیته جهانی یونسکو به عنوان نخستین اثر طبیعی ایران در ۲۷ تیرماه ۱۳۹۵ ثبت جهانی شد، اما بهره‌برداری از پوکه معدنی، پرونده کوه دماوند را به‌منظور ثبت جهانی با مشکل مواجه کرده است. قوانین دشواری برای ثبت جهانی کوه دماوند وجود دارد که برای انجام این قوانین باید همه دستگاه‌های مربوطه مانند سازمان محیط زیست، منابع طبیعی، میراث فرهنگی و گردشگری و .. با اراده ملی همکاری‌های لازم را انجام دهند. از این رو با پیگیری‌های لازم برای رسیدن به شاخص‌های بین‌المللی برای ثبت جهانی اقداماتی انجام شده و در اختیار سازمان میراث فرهنگی قرار گرفته است. حذف بهره‌برداری از معادن در این منطقه از جمله این اقدامات است. با توجه به اینکه هر سال فقط یک پرونده اثر طبیعی جهت ثبت جهانی معرفی می‌شود، انتظار می‌رود با توجه به قولی که سازمان میراث فرهنگی داده است امسال کوه دماوند برای ثبت جهانی در سازمان یونسکو معرفی شود.